Iran và 6 cường quốc Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp, Đức, hôm 2/4/2015 vừa đồng ý hiệp định khung về nguyên tử Iran. Tác động của thoả thuận này ở Trung Đông ra sao thì còn quá sớm để biết, nhưng có một điều tương đối dễ thở là chiến tranh vùng này trong 15 năm tới (chiều dài của thoả thuận) vẫn là dùng vũ khí quy ước.
HK trên thế giới không sợ ai, nhưng chỉ sợ ông thần ve chai đã chun ra khỏi vỏ bây giờ đi thực hiện lời hứa - cho bom nguyên tử nổ.
Cái sai lầm lớn nhất làm tiêu tan mơ ước trường trị đến năm 2024 của ông Putin là ở chổ đe doạ nhấn nút khi ngón tay ông đang nằm trên nó, cho nên dàn lãnh đạo xung quanh ông cũng lo té nước, huống chi là HK và Tây Âu.
Vì vậy nên HK sợ anh thanh niên mới ngoài 30 tuổi ở Bắc Hàn, sợ Pakistan, Nga, Do Thái và bất cứ nuớc nào có bom nguyên tử nhưng trong tình trạng bất ổn hay có lãnh đạo khùng/psychopath như Đổ Mười.
Trung Đông hiện đang diễn ra 4 cuộc nội chiến ở Iraq, Syria, Libya và Yemen. Trong đó Iran, Mỹ, Saudi Arabia hỗ trợ những liên kết bùi nhùi phức tạp của các phe tham chiến.
Những cuộc xung đột phản ảnh sự chia rẽ trên nhiều lằn nứt khác nhau như tôn giáo, ý thức hệ, chủng tộc và giai cấp.
Nhưng chia rẽ tôn giáo, trong đó Iran hỗ trợ hệ Shiite và các đồng minh của họ, trong khi Saudi Arabia ủng hộ một số nhóm hệ Sunni, đã trở thành nghiêm trọng hơn.
Nó thể hiện rõ nhất ở Iraq, nơi mà chính quyền do nguời Shiite chi phối và đang liên minh với Iran. Trong khi hầu hết các khu vực của người Sunni đã do Nhà Nước Hồi Giáo chiếm giữ, họ cũng kiểm soát một dải đất phía đông Syria.
Ở Syria, giáo phái thiểu số Alawite của Tổng thống Syria Bashar Assad, một nhánh của Shiite đang nắm quyền, được dựng lên bởi Iran và trái đệm của Iran là Hezbollah ở Lebanon. Trong khi bên phía phiến quân thì chủ yếu là những phân mảnh người Sunni.
Ở Yemen nhóm Houthis ủng hộ cựu tổng thống Saleh, bị lật trong Cách Mạng Mùa Xuân. Sự liên kết giữa nhóm Houthis (tín đồ của chi nhánh Zaydi thuộc Shiite) và Iran (tín đồ của nhánh Twelver) có lẽ ít rõ ràng. Tuy nhiên, Saudi Arabia và các nước Sunni khác lấy lý do có liên kết để quyết định vẽ lằn ranh đỏ chống lại sự xâm lấn của Iran: Saudi lãnh đạo một liên minh 10 nuớc để dội bom nhóm Houthis, ủng hộ tổng thống Hadi đang chạy xấc bấc xang bang.
Còn HK thì có hơi ba trợn hay ít nhất cũng ba rọi, giúp cả hai bên Shiite và Sunni.
Ở Iraq, HK hoạt động cùng với Iran để ủng hộ chính quyền Shiite ở Baghdad.
Ở Syria HK hỗ trợ cà giựt cho một số các nhóm phiến quân ôn hoà Sunni.
Ở Yemen HK cung cấp thông tin tình báo và trợ giúp hậu cần cho các hoạt động quân sự của Saudi, đầu tàu của Sunni.
Ở Ai Cập chính quyền của ông Abdel-Fattah al-Sisi được sự hỗ trợ của Saudi Arabia và United Arab Emirates để chống nhóm Huynh đệ Hồi giáo, nhóm này được hậu thuẫn bởi Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar.
Cả 2 bên trong/ngoài đang dính máu ăn phần ở Ai Cập đều hỗ trợ cho 2 chính phủ đối thủ nhau ở Libya.
Biên cương Sykes-Picot do Anh-Pháp áp đặt bí mật trong Thế Chiến I cho Trung Đông đang sụp đổ, các quốc gia đang tan rã, các nhóm nhỏ càng ngày càng nhiều, nhưng không nhóm nào mạnh lên được và cũng không nhóm nào bị tiêu diệt được.
Ta có thể tạm gọi là Đông Châu Liệt Quốc hay Thập Nhị Sứ Quân.
Lê Minh Nguyên tóm lược
3/4/2015
No comments:
Post a Comment